Al direct na het begin van de restauratie van het kasteel werd begonnen met de aanleg van een park en verschillende tuinen, die even spectaculair moeten worden als het kasteel zelf. Het ontwerpen en aanleggen van de tuinen was geen eenvoudige zaak. Naast de reconstructie van de oude tuinen moesten de kenmerken van het omringende landschap, een weidegebied, behouden blijven.
Ook bij de tuin- en parkaanleg is architect Pierre Cuypers zeer betrokken; met name bij de tuinen direct bij het kasteel lijken veel ideeën van zijn hand te zijn. Daarbij is de invloed van baron Etienne zelf, die heel bepalende ideeën heeft over architectuur, interieur en tuinaanleg, ook van groot belang. Zij stuiten echter op veel (technische) problemen.
De baron legde deze problemen uiteindelijk in 1895 neer bij tuinarchitect Hendrik Copijn. Deze loste de problemen vervolgens op kundige wijze op. Onder zijn toezicht ontstond er in het weidse landschap een Engels landschapspark waarbinnen – rond het kasteel – Franse stijltuinen worden aangelegd. De tuinen zijn deels een reconstructie van de oorspronkelijke tuinen met waterpartijen, bosschages, moestuinen en volières en deels een aanvulling daarop.
De wens van baron Etienne is om het park meteen al een volgroeid aanzicht te geven. Dit werd op een spectaculaire manier gerealiseerd. Uit de gehele provincie Utrecht werden 40 jaar oude bomen naar De Haar gebracht. Ongeveer 7.000 bomen werden ’s nachts op mallejannen getransporteerd. Deze bomen zijn zo’n 140 jaar oud!
Direct rondom het kasteel ligt een aantal geometrische tuinen die vooral een decoratief karakter hebben, zoals de Romeinse Tuin, die zijn naam ontleent aan de vorm van een Romeinse renbaan. Hier is een bijzonder detail uit het ontwerp van Copijn te vinden, de “Ha Ha”. Een Ha Ha is een wal die het zicht beperkt op de weg, waardoor het park naadloos lijkt over te lopen in het Zuiderpark, waar nu Golfclub De Haar te vinden is.
In het park bevindt zich ook de Rozentuin, met het monument ter herinnering aan de oudste zoon van Etienne, baron Hélin van Zuylen van Nijevelt, die in 1912 op 24-jarige leeftijd bij een auto-ongeluk in Rumst bij Antwerpen om het leven kwam. De afgebroken zuil verwijst naar het te vroeg opgehouden leven van Hélin. In de Rozentuin zijn ruim 1.200 rozen in 79 verschillende soorten te vinden. Iedere zomer staan deze rozen prachtig in bloei.
De afgelopen 10 jaar zijn de stijltuinen van Copijn flink gerestaureerd. De meest indrukwekkende restauratie is die van het Grote Cour. Dit voorplein voor de bordestrap van het kasteel is in ere hersteld naar oorspronkelijk ontwerp van Copijn. Hiervoor is het Cour met 1.800m3 grond opgehoogd, voorzien van nieuwe paden en cirkels en is voor het eerst in 40 jaar het familiewapen in het midden van het voorplein geplant.
Het Grand Canal of de Kruisvijver vormt een echte eye catcher ten noorden van het kasteel. Vanaf het eind van deze langgerekte vijver heeft men een fraai zicht op het kasteel, waarbij de riddertoren bij mooi weer precies in het midden van de vijver weerspiegeld wordt.
Naast de stijltuinen ontwierp Hendrik Copijn voor het Noorder- en het Zuiderpark een tuin in landschapsstijl, waarbij uitgestrekte vijverpartijen, een hertenkamp, een doolhof en prachtige uitzichten het karakter bepalen. Hier kan dagelijks heerlijk gewandeld worden over de vele bruggetjes en kronkelige paadjes.
