Kasteel de Haar kan niet zonder vrijwilligers, dus ook niet zonder Leo Pappot. In zijn zestienjarige ervaring met Kasteel de Haar heeft hij al veel meegemaakt. Tijdens zijn werk houdt hij zich voornamelijk bezig met het geven van rondleidingen. Daarnaast is Leo werkzaam als zaalgids, waarbij hij alle vragen van bezoekers kan beantwoorden. Elke dag staat hij klaar om iedereen een bezoek te bieden dat zij nooit zullen vergeten!

Zestien jaar geleden

Leo: “Op mijn 58e ging ik met de VUT. Toen ik ‘vrij’ was kwam ik bij mijn dochter in Utrecht, waar ik een krant vond met een advertentie van Kasteel de Haar. Het kasteel was op zoek naar vrijwilligers en dat leek mij wel iets. In de beginjaren waren er slechts zes keer per dag rondleidingen met grote groepen, want men mocht niet alleen rondlopen. Na een goede uitleg en het regelmatig meelopen met collega rondleiders, mocht ik mijn eigen rondleiding verzorgen. Zo’n 16 jaar later doe ik dat nog steeds met veel plezier!”

Mijn eerste Engelse rondleiding

“Toen ik net bij Kasteel de Haar ging werken, heb ik veel dingen voor het eerst gezien of gehoord en ik heb zeker veel geleerd en meegemaakt. Tijdens één van de rondleidingen die ik mocht bijwonen om kennis op te doen, waren er twee Engelse dames. Ik heb hen apart genomen en heb in het Engels de rondleiding verzorgd. Naderhand vertelde ik dit aan de toenmalige leidinggevende, die gelijk enthousiast werd. “Dan kun je gelijk de groep Japanners van zo meteen in het Engels rondleiden!”, zei ze.”

Snelste rondleiding ooit

“Na mijn succesvolle Engelse rondleidingen, volgden er meer. Op een dag kwam er een buslading met Japanse toeristen die al ruim een half uur te laat waren. De touroperator vroeg bij binnenkomst direct: “Duurt een rondleiding een uur? Want dat is te lang. We moeten over 20 minuten weer in Utrecht zijn!”. Ik heb de toeristen zo snel mogelijk door het pand geleid en zoveel mogelijk laten zien. Het was een unieke ervaring, maar ik raad bezoekers toch echt aan om de tijd te nemen om optimaal te genieten van het pand en de omgeving.”

Rondleider én zaalgids

“Ik herinner me nog het moment dat bezoekers voor het eerst vrij mochten rondlopen. Dat was een hele verandering, ook voor de vrijwilligers. Zo ben ik, naast rondleider, zaalgids geworden! Beiden functies vind ik erg leuk. Als zaalgids ben je iets vrijer en kun je zelf meer kiezen wat je vertelt, terwijl je je als rondleider meer aan een verhaal moet houden. Toch is elke groep die je rondleidt anders. Je krijgt van bezoekers ook input en vragen, waarop je je verhaal afstemt. Soms moeten wij in verband met restauraties een nét iets andere route lopen, waardoor er vrij veel afwisseling is.”

Een ervaring om nooit te vergeten

“Kasteel de Haar doet haar best om het pand en tuinen zo goed mogelijk te onderhouden, wat betekent dat er veel gerestaureerd moet worden. Tijdens de grote restauratie tussen 2000-2010 waren er veel werkzaamheden, maar zijn wij er in geslaagd om het pand open te houden voor publiek. Dit betekende echter wel dat de routes van de rondleidingen soms wat aangepast moesten worden. In één periode was het zelfs elke week een andere route! Dan kwam ik ’s ochtends op het werk en moest ik eerst geïnformeerd worden door welke zalen en gangetjes wij wel mochten lopen. Of dat heel erg was? Nee hoor, het was juist leuk! De bezoeker krijgt een unieke ervaring waarbij zij ook mee konden kijken met de restauratiewerkzaamheden. Om het glas-in-lood onder handen te nemen had men in de Main Hall een extra werkvloer gemaakt net onder de vensters. Deze werkvloer ruste op een steiger die de gehele Main Hall omvatte. Wij moesten dan met onze bezoekers tussen de steigerpoten door laveren om van zaal naar zaal te komen. Wel een beetje onhandig, maar een ervaring om nooit te vergeten!”

“Er zijn nu nog steeds regelmatig restauratiewerkzaamheden. Verschillende zalen of gangetjes zijn dan tijdelijk gesloten voor publiek. Afgelopen week was er bijvoorbeeld een gang afgesloten. Om een hoekje laat ik mensen dan zien waar we eigenlijk zouden lopen en leg ik uit waarom het afgesloten is. Toevallig was er vandaag niemand aan het werk toen ik met mijn groep daar kwam, dus ben ik tóch maar even die gang op gelopen.”

De leukste tentoonstellingen

“In mijn jarenlange ervaring heb ik al veel verschillende tentoonstellingen en rondleidingen meegemaakt. Ik vond ‘Culinaire Geheimen van De Haar’ toch wel de leukste, want dat was erg anders dan de eerdere tentoonstellingen. Bezoekers werden meegenomen naar verschillende culinaire ruimtes, waaronder de slagerij, en langs de oude én nieuwe keuken. Het was erg interessant om te vertellen hoe eten werd bereid en hoe daar door de chefs aan gewerkt werd. Ook de huidige rondleiding ‘De Verborgen Kamers van De Haar’ is wel erg interessant. De bezoeker wordt meegenomen langs de ruimten van het personeel waar zelfs veel van de vrijwilligers en medewerkers nooit zijn geweest. Bij deze rondleiding heb ik ook veel geleerd, waaronder de verhouding tussen de familie en het personeel. Rond 1900 waren de verhoudingen vaak erg scheef en werd personeel in de luxe panden langs de Vecht en aan de grachten slecht behandeld. De familie van Zuylen behandelde haar personeel met respect en gaf hen een, voor die tijd, zeer luxe onderkomen.”

“Een lievelingszaal vind ik moeilijk om te kiezen, maar als dat toch zou moeten zou ik voor de Main Hall gaan. Deze centraal gelegen hal is prachtig ontworpen door Cuypers. De allure spreekt mij gewoon erg aan en je ziet dit ontwerp nergens anders. Om hier als zaalgids te staan, vind ik prachtig. Hoe de mensen boven aan de trap komen en met open mond staan te kijken naar alle pracht en praal geeft mij een positief gevoel!”

Aanrader?

“Natuurlijk raad ik iedereen aan om Kasteel de Haar te bezoeken! Het pand en de tuinen zijn uniek voor Nederlandse begrippen. Daarnaast is het zeker goede concurrentie voor het buitenland en heeft het ontzettend veel potentie. Voor alle leeftijden heeft het wat te bieden. Als mijn gezondheid het toe staat, blijf ik hier ook nog jaren rondlopen als vrijwilliger! De sfeer hier is fantastisch en wie wil er nou niet in zo’n bijzondere omgeving werken?”

Benieuwd naar Leo?

Benieuwd naar het werk van Leo en zijn mede-vrijwilligers? Kom gerust langs!