Op de zwarte zijpanelen van de Jachtbreak van Kasteel de Haar is een piepklein alliantiewapen geschilderd. De totale voorstelling is niet veel groter dan een postzegel. Hoe klein ook, het is letterlijk en figuurlijk de bekroning van het restauratiewerk.

De kleuren van de familie Van Zuylen zijn rood en wit: die kleuren die bijvoorbeeld terugkomen op de luiken van de woningen. Het wapen bestaat uit drie rode zuilen op een wit veld. De rijtuigen dragen aan de zijkant een zogenaamd alliantiewapen, een combinatie van de wapens van baron Etienne van Zuylen van Nijevelt van de Haar en dat van zijn geliefde barones Hélène de Rothschild. De wapens zijn geplaatst op de ceintuur (ordelint) van de Engelse Orde van de kousenband met daarop de tekst Non Titubans en die de familiespreuk van de Van Zuylens die betekent ‘Aarzel niet’.

Aarzel niet, moest ook de wapenschilder van Restauratiecentrum Stolk denken toen hij aan de slag ging met de restauratie van die wapentjes op de break. Ze waren namelijk bijna verdwenen in diep, grove, bobbelige craquelé van de oude verf. Over dit heuvellandschap heeft Stolk, na de reiniging, de missende fragmenten in de miniatuurschilderijtjes met een fijn penseeltje aangevuld. “Reversibel”, haast de restaurateur om erbij te vertellen, want als iemand anders het in de toekomst niet goed vindt is zijn werk te verwijderen zonder het oude te beschadigen. “Het viel niet mee over dit heuvellandschap de missende fragmenten in de miniatuurafbeeldingen enigszins te herscheppen”, klinkt het met een lichte zucht. De wapens op de andere rijtuigen van De Haar konden als voorbeeld dienen bij de reconstructie. Alhoewel de uitvoering daarop toch anders is. Elke kunstenaar gaf immers zijn eigen draai aan de uitvoering.

Herman Valen tekende het wapen van de Grand Duc uit zodat de restaurateur dit nauwgezet kon bekijken. Herman zag, als vrijwilliger op het kasteel en liefhebber van de heraldiek, nog een opmerkelijk detail van het wapen: “Boven dit geheel is een zogenaamde baronnenkroon geplaatst, deze baronnenkroon is die van de Oostenrijkse Nederlanden. De baronnenkronen van Frankrijk, waar Hélène vandaan komt, en België, het geboorteland van Etienne, zijn veel eenvoudiger en waren, denk ik, te weinig groots in de ogen van het echtpaar.”

Met de letterlijke bekroning van het rijtuig aan het einde van het jaar naderde ook zo langzamerhand het einde van de restauratie van de Jachtbreak. Het koetswerk is nu zo ver dat de slotvernis er over heen kan. 

Lees hier deel 8!

Mario Broekhuis (51), afgestudeerd in de rentmeesterij, voelt zich helemaal thuis op een historische buitenplaats als De Haar. Hij weet bovendien ales van rijtuigen en kan daar heerlijk over vertellen. Vandaar dat Mario op deze pagina ons een maandelijkse update geeft van het verloop van de restauratie van drie rijtuigen voor De Haar. De drie rijtuigen in dit project komen uit het beheer van Borg en Nationaal Rijtuigmuseum Nienoord en gaan over in langdurig bruikleen door Kasteel de Haar. Dit project is mede mogelijk gemaakt VZW Pater Davids, Prins Bernhard Cultuurfonds, VSBfonds, de Stichting Bonhomme Tielens en Stichting kasteel de Haar. De Stichting Hippomobiel Erfgoed begeleidt de uitvoering en verzorgt de communicatie.