In het depot van het Nationaal Rijtuigmuseum in Leek loopt iemand rond met een nieuwsgierige blik. In zijn handen een breed, blauw kussen afkomstig van één van de rijtuigen die oorspronkelijk van Kasteel de Haar komen. Het is de conservator van het rijtuigmuseum, Jan Zijlstra, die met restaurateurs Piet en Maria Stolk bezig is met een echte puzzel.

 

Ze lopen met kussens van het ene rijtuig naar het andere. “Waar zijn de missende kussens van de Grand Duc”, vraagt Maria Stolk zich af, “want in mijn beleving moeten die er wel zijn. En ik wil zekerheid voordat we met dat rijtuig beginnen.” Het antwoord zou best ‘ns kunnen liggen in de Landauer of de Coupé van De Haar, die nog in het Leekster depot staan. De kussens die daarin liggen hebben namelijk hetzelfde passement met een streepjesmotief. Voordat ze ergens een kussen uithalen ziet Piet Stolk al gelijk een verschil in de kussens van die twee rijtuigen: sommige hebben pompoenknopen, andere hebben met leer beklede knopen. De twee experts halen vier kussens uit de Landauer, waarvan twee met pompoenknopen en twee met leren knopen. Ze ontdekken dat geen van de vier kussens echt goed in dit rijtuig passen, net zo min als de twee kussens die in de Coupé liggen. Na wat heen en weer lopen, en steeds opnieuw passen zijn ze het met elkaar eens: de kussens zijn ooit een keer verwisseld. Misschien bij een verhuizing, misschien bij het reinigen, misschien al wel lang geleden. Nu liggen de juiste weer op hun plek en blijven er twee over die, zo zal later in het restauratiecentrum blijken, op de millimeter passen in de Grand Duc. “Het komt er nu op neer dat we twee van de originele kussens van de Landauer missen. En we hebben bijvoorbeeld nog de vraag waar de vloerkleden van de rijtuigen zijn”, vat conservator Jan Zijlstra samen. Hij gaat in de komende tijd verder op onderzoek. “Want hoe compleet waren de rijtuigen toen ze zestig jaar geleden in Leek kwamen, dat kan ik zo nog niet zeggen.” In ieder geval is vandaag een stukje van de puzzel opnieuw gelegd en krijgen alle kussens een labeltje, om verwisseling in de toekomst te voorkomen.

Lees ook deel 6 van het rijtuigenproject door Mario Broekhuis